ประเพณีสักการะอนุสาวรีย์หมื่นดาบเรือน

ประวัติความเป็นมา/ความสำคัญ

ชุมชนออนใต้ อำเภอสันกำแพง จ.เชียงใหม่ ถือเป็นชุมชนเก่าแก่มาตั้งแต่ครั้งอดีต ที่มีเรื่องราวมากมายเล่าบอกต่อกันมา กล่าวว่าผู้คนในชุมชนได้อพยพมาจากพันนาภูเลา แขวงเมืองเชียงแสน (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดเชียงราย) ได้มาตั้งบ้านเรือนอยู่ริมฝั่งใต้ของแม่น้ำออน ซึ่งเป็นบริเวณที่ตั้งของวัดเชียงแสน ดังมีศิลาจารึกที่ค้นพบ ณ วัดเชียงแสนได้กล่าวไว้ว่า หลังจากที่พญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่ได้ 200 ปี พระเจ้าศิริลัทธัมมังกร มหาจักรพรรดิราช ได้เสวยราชเป็นกษัตริย์ครองนครเชียงใหม่ ได้ให้หมื่นดาบเรือน (อนุสาวรีย์อยู่ด้านหน้าวัด) ชักชวนผู้คนมาสร้าง เจดีย์ วิหาร หอพระไตรปิฎก ณ ที่แห่งนี้ เสร็จแล้วตั้งชื่อวัดว่า “สาลกัลญาณมหันตาราม” หรือ “วัดเชียงแสน” ในปัจจุบันนั่นเอง

วัดเชียงแสนในปัจจุบัน ถือว่าเป็นวัดโบราณที่เก่าแก่ในอำเภอ สันกำแพง มีความร่มรื่นด้วยแมกไม้ใหญ่ เป็นแหล่งโบราณสถานที่รวมโบราณวัตถุต่าง ๆ มากมาย มีเจดีย์โบราณอันศักดิ์สิทธิ์ ทรงปราสาทสี่เหลี่ยมซ้อนชั้น และยังพบหลักฐานเป็นแหล่งเตาเผาโบราณมากมาย ที่มีชื่อว่า“เตาสันกำแพง” โดยลวดลายส่วนใหญ่บนเครื่องเคลือบเหล่านี้ เป็นลายปลาเดี่ยว ปลาคู่ และปลาว่ายวนเป็นวงกลม ซึ่งกล่าวว่าเป็นเครื่องหมายแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของชุมชน เป็นสิ่งที่ชาวชุมชนออนใต้ในปัจจุบันได้พยายามอนุรักษ์ไว้ และเป็นที่มาของเครื่องถ้วยสันกำแพงที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานมากกว่า 800 ปี

หมื่นดาบเรือนมีนามว่า “อติชยวญาณบวสิทธิ์” สันนิษฐานว่าหมื่นดาบเรือน คือยศของอำมาตย์ผู้ใหญ่ในยุคสมัยของราชมังราย ด้วยเหตุนี้ชาวบ้านจึงได้สร้างอนุสาวรีย์หมื่นดาบเรือนขึ้น เพื่อเป็นเครื่องยืนยันความเจริญพระพุทธศาสนา สืบมาจนถึงปัจจุบัน

สถานที่           วัดเชียงแสน หมู่ที่ 7 ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

วันที่จัดงาน      ช่วงเดือนมิถุนายนของทุกปี

กิจกรรม          บวงสรวงอนุสาวรีย์หมื่นดาบเรือน พ่อเมืองผู้สร้างบ้านแป๋งเมือง พันนาภูเลา เมืองเก่า

สิ่งที่ต้องจัดเตรียม

• ดอกไม้ ธูป เทียน                  
• บายศรี
• อาหารคาว-หวาน                  
• น้ำหวาน
• ผลไม้